KKTC’nin 2020 yılında ithalatı 2019’a kıyasla %23.13 oranında azalarak 1 milyar 587 milyon 920 bin dolardan, 1 milyar 220 milyon 580 bin dolara kadar düştü. Bu ithalat tutarı 2011-2020 arasındaki 10 yıllık periyodun en düşük rakamı olarak kayıtlara geçti.
2019’a göre 368 milyon dolar daha az ithalat tutarı, 1,8 milyar dolarla son 10 yıl içinde en yüksek miktara ulaşan 2018 yılı ithalatına kıyasla %38 oranında daha az.
2020’de ithalattaki keskin düşüş küresel koronavirüs salgınına bağlanmasına rağmen KKTC’nin ithalatında koronavirüs öncesinde de giderek azalan bir ivme olduğuna işaret ediliyor. İthalatta 2019’da da bir yıl önceye göre %13 oranında düşüş saptanmıştı.
Başta ticaret çevreleri ve ekonomistler olmak üzere, birçok kesim ekonomide son yıllardaki bozulmalara dikkat çekerek, halkın alım gücünün giderek düştüğüne işaret ediyor. Ancak, taşıt araçları ithalatı ve cep telefonu ithalatındaki artışlar, iddialarla ilginç bir tezat oluşturuyor.
MİLYONLAR TAŞIT ARAÇLARINA GİTTİ
Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’na bağlı Ticaret Dairesi’nin verilerine göre, 2020’de ithal edilen mallar listesi içinde gösterilen 90 kalem mal arasında 76 malın ithalatında düşüş, 14 malın ithalatında ise yükselişler saptandı.
Taşıt araçlarında olmasa da bilgi işlem makineleri (bilgisayar vs.) ve cep telefonlarının ithalatındaki artışlar doğrudan karantina koşullarının zorunluluğu olarak görülüyor.
Ancak, taşıt araçları ithalatına harcanan 126 milyon dolarla (tüm ithalatın %10.3’ü) gelen artış, ülkenin ekonomik görünümü ile uyuşmadı. Ekonomi çevreleri Katma Değer Vergisi’nde sağlanan indirimin taşıt araçları piyasasını canlandırdığını söylerken, özellikle lüks araba pazarında yükselen satış grafiği, KDV’den de öte bir olguya işaret ediyor.
2020’de %6.53 oranındaki artışla 125 milyon 960 bin dolar olarak gerçekleşen taşıt araçları ithalatı, 2019’da 118,2 milyon dolar, 2018’de 117,4 milyon dolar olmuştu. Taşıt araçları 2017 yılında 141 milyon dolarlık ithalatla zirve yapmıştı.
YAKIT İTHALATI %47 İLE ÇOK SERT DÜŞTÜ
Yıllardır listenin ilk sırasında yer alan “yakıt ithalatı” 2020 yılında 89 milyon 834 bin dolara indi. Yakıt dış alımı, 2019’a kıyasla %47.3’lük gerilemeyle ikinci sıraya düşerken, bu kalemdeki ithalat tutarı 2019’da 170,4 milyon dolar, 2018’de de 173,7 milyon dolar olmuştu.
Ticaret Dairesi rakamlarına göre ithalatı oransal olarak artış gösteren mallar sırasıyla; %31 ile plastik ambalaj maddeleri, %29 ile bilgi işlem makineleri ve aksamları, %27 ile asfalt ve zift, %22 ile kereste ve sunta, %14 ile zirai ilaçlar, %11 ile çamaşır makineleri, %9.2 ile cep telefonları, %9 ile çimento hammaddesi, %8 ile (yemlik) mısır, %6 ile hayvan yemleri ve şeker, %2 ile kimyevi gübreler ev veteriner ilaçları oldu.
Geriye kalan ithalat maddelerinde ise farklı oranlarda gerileme kaydedildi.
İTHALATTA İLK SIRADA TÜRKİYE VAR
Oransal bazda bakıldığında 2020 yılında gerçekleşen toplam ithalatın %59.9’u Türkiye’den, % 16.9’u Avrupa Birliği ülkelerinden, % 12’si Uzak Doğu Ülkeleri’nden, % 4.7’si Orta Doğu Ülkeleri’nden geriye kalan kısmı da, Diğer Avrupa Ülkeleri ile ‘Diğer Ülkeler’ olarak tasnif edilen ülkelerden yapıldı.
Türkiye’den geçen yıl 731,5 milyon dolarlık mal ithal edilirken, AB ülkelerinden 256,2 milyon dolarlık, Uzak Doğu Ülkeleri’nden 146,8 milyon dolarlık, Orta Doğu Ülkeleri’nden 57,6 milyon dolarlık, Diğer Avrupa Ülkeleri’nden 41,3 milyon dolarlık ve Diğer Ülkelerden de de 36,9 milyon dolarlık dış alım yapıldığı kayıtlara geçti.
