KKTC’deki para miktarı 43.7 milyar TL’yi buldu

KKTC Merkez Bankası verilerine göre en geniş tanımlı para arzı 3 Eylül 2020 sonu itibarıyla bir önceki yılın aynı ayına kıyasla %31.73 oranında artarak, 33 milyar 243 milyon TL’den, 43 milyar 790 milyon TL’ye ulaştı.

Bir ekonomide kullanılabilecek toplam para miktarını gösteren ‘Para Arzı’, Eylül 2019-Eylül 2020 periyodunda sadece Mayıs 2020’de düşüş gösterirken, geriye kalan diğer aylarda %0.63 ile %6.30 arasında değişen oranlarda artışlar yaşadı.

Para arzının Eylül sonunda ulaştığı 43,7 milyar TL’lik miktarı, ülke tarihinin kayıtlara geçen en yüksek miktarı oldu. Temmuz ayında Haziran’a kıyasla %6.3 oranındaki sıçramayla 38,3 milyar TL’den 40,7 milyar TL’ye ulaşan M3, Ağustos ayında da %5.08’lik artışla 42,8 milyar TL’ye ulaştı. M3’ün Eylül’deki artış oranı ise %2.3 seviyesinde gerçekleşti.

Ocak ayı sonunda 36,2 milyar TL’ye, Şubat ayında 37 milyar TL’ye, Mart ayında 37,6 milyar TL’ye ve Nisan ayında da 38,5 milyar TL’ye ulaşırken, Mayıs’ta 38 milyar TL’ye geriledi. M3 Haziran ayını ise 38,3 milyar TL’den kapadı.

VADELİ TASARRUF MEVDUATI %31.6 BÜYÜDÜ

Veriler, para arzında en önemli paya sahip olan vadeli tasarruf mevduatın geçen yılın Eylül ayına göre %31.56 oranında, yıl sonuna göre ise 20.66 oranında arttığını gösteriyor. Eylül 2019’u 19,1 milyar TL ile kapatan, vadeli tasarruf mevduatı 2019 sonunda 20,8 milyar TL’ye ulaşırken, Eylül 2020 sonu itibarıyla 25,1 milyar TL’yi aştı.

Vadeli ticari mevduat ise Eylül 2019’a kıyasla %36.35 oranında, yılbaşına kıyasla ise %14.7 oranındaki artışla üçüncü çeyrek sonunda 9,7 milyar TL’nin üzerine çıktı.

PARA ARZINDAKİ DEĞİŞİMLER

Dolaşımdaki para, vadesiz ticari mevduat, vadesiz tasarruf mevduatı ile Merkez Bankası’ndaki mevduattan oluşan ve M1 olarak isimlendirilen en dar tanımlı para arzı, Eylül 2019 ile Eylül 2020 arasındaki dönemde %43.56 oranında artarak, 6.7 milyar TL’den, 9.7 milyar TL’ye ulaştı. M1’deki dokuz aylık değişim ise %31.6 oranında kaydedildi.

Vadeli ticari mevduat, vadeli tasarruf mevduatı ve vadeli diğer mevduat ile M1’in toplamından oluşan M2, Eylül ayını bir yıl öncesine kıyasla %35.14’lük artışla 40 milyar 670 milyon TL düzeyinde geçti. M2 Eylül 2019’da 30.1 milyar TL idi.

2019 sonunda 33.1 milyar TL olan M2’nin dokuz aylık artış oranı ise %22.69 düzeyinde gerçekleşti. M2’de “Vadeli Diğer Mevduat” başlığı altında gösterilen kalemdeki %54.36’lık artış ise dikkat çekti.

Vadeli-Vadesiz Resmi Mevduat, Merkez Bankası’ndaki diğer mevduatlar ile M1 ve M2 toplamından oluşan M3’te ise vadesiz resmi mevduatlar Eylül 2019’a göre %8.45 azalışla 369,6 milyon TL’den, vadeli resmi mevduatlar da %8.74 azalışla 2.2 milyar TL’den tamamladı.

Geçen yılın Eylül ayına kıyasla %79.10 oranında,  2019 sonuna göre ise %384.47 oranında artış yaşayan “KKTC Merkez Bankası’ndaki diğer mevduat” ise 274 milyon TL’den 490 milyon TL oldu.